Հայոց բանակում ծառայելը պատվի հարց է, բայց երկար ու ձիգ տարիների ընթացքում Հայոց բանակում ծառայելը դարձել է միայն խեղճուկրակ, հայրենաՏեր մարդկանց պարտականությունը։ Մնացած բոլոր դեպքերում, ամենաբարձր հայրենասիրություն գոռացող օլիգարխները, պետական այրերը իրենց որդիներին, իրենց հարազատների որդիներին ամեն գնով ազատում էին Հայոց բանակում ծառայելուց։ Քիչ-քիչ սա դարձավ թրենդ, հենց տղան լինում էր 13-14 տարեկան, մեջտեղ էր գալիս «երեխու բանակի հարցերը լուծելու» հարցը։ Ու այդ «հարցի» համար սկսվում էր տարբեր տեսակի «հիվանդությունների փնտրտուքը»: Իսկ ահա 44-օրյա պատերազմից հետո արդեն սկսվեց իրենց որդիներին այլ երկրի քաղաքացի դարձնելու լայնածավալ հիթը։ Այստեղ արդեն բոլորն էին գործի անցել՝ անկախ պաշտոնից, սոցիալական դիրքից։ Ով թեկուզ ՌԴ-ում բարեկամ ուներ, զանգում ու սկսում էր քննարկել, թե ինչպես կարող է երեխայի քաղաքացիության հարցը լուծել:
Սա որոշակի առումով հասկանալի էր, ցանկացած պատերազմից հետո նույնիսկ անհնարին է դառնում զորակոչ իրականացնել, մեզ մոտ, փառք Աստծո, այդ խնդիրը հաղթահարեցինք, բայց այ բանակից խուսափելու խնդիրը՝ ոչ: Ոչ մի օրենք, ոչ մի տույժ ու տուգանք չի փրկի իրավիճակը։ Կա մի ճանապարհ՝ կտրուկ գործողությունների ճանապարհ: Օրինակ, որ մի պաշտոնյայի որդին չի ծառայում, ազատվում է ակնհայտորեն շինծու ձևերով (քաղաքացիություն, հոգեկան խնդիրների թուղթ և այլն). այդ պաշտոնյային պարզապես ազատել զբաղեցրած պաշտոնից և փաստը հանրայնացնել։ Կասեք՝ մարդու իրավունք, իսկ ես կասեմ՝ Հայոց պետականության գոյության իրավունք:
Կարեն Հովհաննիսյան